დამფუძნებელი კრების არჩევნები ზუგდიდის მაზრაში
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2023.21.05საკვანძო სიტყვები:
დამფუძნებელი კრება, ზუგდიდის მაზრა, სამაზრო საარჩევნო კომისია, საისტორიო ცენტრალური არქივი, საარჩევნო უბნები, ზუგდიდის მაზრის არჩევნების ოქმებიანოტაცია
წინამდებარე სტატიაში შესწავლილია საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების არჩევნები ზუგდიდის მაზრაში, რომელიც დღემდე შესწავლილი არ არის. 1917 წლის 19 ნოემბერს საქართველოს ეროვნული ყრილობა გაიხსნა, 21 ნოემბერს ეროვნულმა ყრილობამ აირჩია „საქართველოს ეროვნული საბჭო“, რომელსაც დამფუძნებელი კრების მოწვევა დაევალა. 1918 წლის 24 ივნისს საქართველოს ეროვნული საბჭოს მე-12 კრებაზე მიღებული გადაწყვეტილებით საქართველოს მთავრობა გადადგა და დამფუძნებელი კრების შეკრებამდე, მის მოვალეობას დროებითი მთავრობა ასრულებდა. 1918 წლის ოქტომბერში ეროვნულ საბჭოს საქართველოს პარლამენტი ეწოდა, რომელმაც იმავე წლის 22 ნოემბერს დაამტკიცა დამფუძნებელი კრების არჩევნების დებულება. 1919 წლის 10 იანვარს, საქართველოს პარლამენტმა მიიღო გადაწყვეტილება დამფუძნებელი კრების არჩევნების დებულებაში ცვლილებების შეტანის შესახებ. 1919 წლის 3 იანვარს, საქართველოს პარლამენტის 77-ე კრების სხომაზე მიღებული გადაწყვეტილების თანახმად, დამფუძნებელი კრების არჩევნები 14-16 თებერვალს ჩაინიშნა.
აღნიშნული გადაწყვეტილების საფუძველზე, 1919 წლის 16 იანვარს, ქალაქ ზუგდიდის სამაზრო ერობის გამგეობის ხელმძღვანელობით, შედგა სამაზრო დამფუძნებელი კრების საარჩევნო კომისია.
ნაშრომში ეტაპობრივადაა განხილული ზუგდიდის მაზრაში ჩატარებული არჩევნები და მისი შედეგები. 1919 წლის 14-17 თებერვალს ზუგდიდიდს მაზრაში ჩატარებული დამფუძნებელი კრების არჩევნების შედეგები 24 თებერვალს განიხილა ზუგდიდის სამაზრო კომისიამ. პოლიტიკურ პარტიებს შორის შედეგები შემდეგნაირად გადანაწილდა: საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტია - 15 149 ხმა; საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია - 2 414 ხმა; საქართველოს სოციალისტ-რევოლუციონერთა პარტია - 8 070 ხმა; საქართველოს სოციალისტ-ფედერალისტთა სარევოლუციო პარტია - 2 315 ხმა; საქართველოს ეროვნული პარტია - 7 ხმა; საქართველოს სოციალისტ-ფედერალისტთა მაშვრალთა პარტია - 57 ხმა; დამოუკიდებელ უპარტიოთა კავშირი - 1 ხმა.
ნაშრომში გაანალიზებულია ზუგდიდის მაზრაში მიმდინარე დამფუძნებელი კრების არჩევნები და გამოტანილია დასკვნა, რომ საქართველოს ამ კონკრეტულ მონაკვეთზე არჩევნები დემოკრატიული პრინციპების სრული დაცვით ჩატარდა.
წყაროები
ბენდიანიშვილი, (2001). ა. ბანდიანიშვილი. საქართველოს პირველი რესპუბლიკა (1918-1921წწ.), თბილისი;
ირემაძე, (2018). . ირემაძე. პირველი საყოველთაო დემოკრატიული არჩევნები დამოუკიდებელ საქართველოში, თბილისი;
კუპატაძე, (2009). ბ. კუპატაძე. საქართველოს ხელისუფლების ისტორია, თბილისი;
ჯანელიძე, (2018). ოთარ ჯანელიძე. საქართველოს დამოკრატიული რესპუბლიკის ისტორიის ნარკვევები, თბილისი.
საარქივო ფონდები:
ფონდი 1833: საისტორიო ცენტრალური არქივი, ფონდი 1833,
აღწერა 1, საქმე 54-1;
ფონდი 1834: საისტორიო ცენტრალური არქივი, ფონდი 1834,
აღწერა 1, საქმე 5;
აღწერა 1, საქმე 88;
აღწერა 1, საქმე 127;
აღწერა 2, საქმე 17;
აღწერა 2, საქმე 66;
აღწერა 2, საქმე 74;
ფონდი 1836: საისტორიო ცენტრალური არქივი, ფონდი 1836,
აღწერა 1, საქმე 51;
ფონდი 1836: საისტორიო ცენტრალური არქივი, ფონდი 1836, აღწერა 1, საქმე 400;
საგაზეთო პუბლიკაციები:
გაზეთი „ერთობა“ (1917), 25 ნოემბერი, N205, თბილისი;
გაზეთი „ერთობა“ (1919), 5 იანვარი, N4, თბილისი;
გაზეთი „ერთობა“ (1919), 10 იანვარი, N6, თბილისი;
გაზეთი „ერთობა“, (1919), 23 იანვარი, N17, თბილისი;
