კითხვისას უკეთესი და ეფექტური შედეგების მისაღწევად კონტექსტის მეშვეობით
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2023.21.16საკვანძო სიტყვები:
ზემოქმედების ფაქტორები, სიტყვანის ცოდნა, მნიშვნელობის გამოცნობა, ტექსტის გაგებაანოტაცია
ათწლეულების მანძილზე ინგლისური ენის სწავლებისას გამოიყენება სხვადასხვა მიდგომა და მეთოდი ენის ყველა უნარის სწავლებისა და გაუმჯობესების მიზნით. ეს მიდგომები განსხვავდებიან იმით, თუ რამდენად უზრუნველყოფენ მასწავლებლები სტუდენტებს სწორი მიმართულებებით ახალი უნარების შესწავლისას, რამდენად გასაგებად და სწორად ხსნიან ამ უნარებს, აკეთებენ თუარა იმის დემონსტრირებას, როგორ გამოიყენონ ზუსტად კონკრეტული უნარი და ისწავლება თუარა ეს უნარები გააზრებული თანმიმდევრობით.
ერთ-ერთი ამ უნართაგანია კითხვა,რთული პროცესი,განსაკუთრებით უცხო ენაზე. წაკითხულის გაგებაზე ,როგორც EFL- ში, ასევე ESL-ში (უმაღლეს სასწავლებლის დონეზე) გავლენას ახდენს მრავალი ფაქტორი.მათ შორის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანია ლექსიკის ცოდნა.
უნდა აღინიშნოს, რომ სიტყვანის (ლექსიკის) ცოდნა არ არის პროცესი, რომელიც შეიძლება ოდესმე სრულყოფილად დასრულდეს. ეს უწყვეტი პროცესია და ბოლო დროს სულ უფრო და უფრო იზრდება ლექსიკის სწავლა- სწავლების მნიშვნელობა. სიტყვანის დაუფლების ერთ-ერთი ყველაზე სასარგებლო სტრატეგია არის ლექსიკის შესწავლა კონტექსტის მეშვეობით.
წინამდებარე სტატიის მიზანია მიმოიხილოს მკვლევართა მიერ შემოთავაზებული აზრები და წინადადებები იმ ფაქტორების შესახებ, რომლებიც გავლენას ახდენენ ლექსიკის ათვისებაზე კონტექსტის მიხედვით, რაც კითხვის გაუმჯობესების საწინდარია. კერძოდ, ხაზგასმულია კონტექსტის მეშვეობით უცნობი სიტყვის მნიშვნელობის გამოცნობის აუცილებლობა როგორც ერთ-ერთი სასწავლო სტრატეგიისა და ნაჩვენებია, მაგალითებზე დაყრდნობით, თუ როგორ ხდება ეს ეფექტურად. კითხვისას უკეთესი შედეგების მიღწევის თვალსაზრისით მეცნიერთა აზრები ზოგჯერ იყოფა, თუმცა თანხმდებიან საკომპენსაციო (ვარაუდი, მიხვედრა) სტრატეგიების აუცილებლობაზე.
იმის გასარკვევად თუ რამდენად ეფექტურად და ხშირად გამოიყენება სტატიაში განხილული სტრატეგიები სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ინგლისური ფილოლოგიის მიმართულებაზე ენობრივ ჯგუფებში, ჩატარდა მინი კვლევა. დაკომპლექტდა კვლევის ჯგუფი ინგლისური ენის სამი სრულ განაკვეთზე მომუშავე მასწავლებლისა და ექვსი სტუდენტისაგან. იმის დასადგენად, თუ როგორ ასწავლიან მოსწავლეებს ზემოჩამოგანხილულ სტრატეგიებს, გამოვიყენეთ თვისობრივი კვლევის მეთოდი.
წყაროები
Barnett, M.A. (1988). Reading through Context: How Real and Perceived Strategies Use Affects L2 Comprehension. Modern Language Journal, 72(2),150-162.
Bialystok, E. (1978). A theoretical model of second language learning. Language Learning 28, 69–83.
Beck & McKeown (1983). Vocabulary: All contexts are not created equal. Elementary School Journal, 83, 177–181.
Clarke, D.F. & Nation, I.S. (1980) Guessing the meanings of words from context: strategy and techniques. System ,8(3), 211-220.
Danelia, I. (2010).Activities to develop reading& writing strategies. University of Georgia. Annual Conference. P.p.109-114.
Laufer, B. (1997). The lexical plight in second language reading. In J. Coady & T. Huckin (Eds.), Second language vocabulary acquisition (pp. 20-34). Cam¬bri¬dge University Press.
Lui Na & Nation,I.S. (1985). Factors Affecting Guessing Vocabulary in Context. REL¬C Journal, vol. 16 no.133-42;
Mohammad H. K., Vali Mohammadi. (2009). The Effect of Unknown Vocabulary Density on EFL, Learners’ Reading Comprehension of Nonfiction General English Texts. ELS, Vol. 1, No. 1,p. 1-22;
Oxford, R. L. (2011). Research Timeline:Strategies for learning a second or foreign language. Language Teaching, 44(2), 167-180;
Rott, S. (1999). The effect of exposure frequency on intermediate language learners' incidental vocabulary acquisition and retention through reading. Studies in SL Acquisition, 21,589- 619;
Wilkins, D. A. (1972). Linguistics in Language Teaching. Cambridge, MA: MIT Press (p.111);
