პირველი მსოფლიო ომის შედეგები საქართველოსთვის
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2023.19.29საკვანძო სიტყვები:
პირველი მსოფლიო ომი, საქართველო, საერთაშორისო პოლიტიკა,, პატარა ქვეყნები, ომის შედეგებიანოტაცია
ნაშრომში განხილულია პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ შექმნილი საერთაშორისო პოლიტიკური ვითარება და კავკასიის პატარა ქვეყნის - საქართველოს ბრძოლა სახელმწიფოებრივი დამოუკიდებლობისთვის. ნაშრომში კვლევის შედეგად გამოტანილია დასკვნები: მიუხედავად, იმისა, რომ პირველი მსოფლიო ომის დროს არცერთ დაპირისპირებულ ბლოკს არ აინტერესებდა პატარა ერების ბედი, ამ ერებმა, სწორედ ამ ომის შედეგად შექმნეს, ან აღადგინეს სახელმწიფოებრიობა და გააჩინეს სამომავლო პერსპექტივები მსოფლიო საერთაშორისო სისტემაში დამკვიდრებისათვის. საქართველოს სახელმწიფოებრიობის აღდგენა და პირველი დემოკრატიული ტიპის სახელმწიფოს ჩამოყალიბება პირველი მსოფლიო ომის დროს მიმდინარე პოლიტიკურმა პროცესებმა განაპირობა. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა დამარცხდა 1921 წლის 25 თებერვალს საბჭოთა ოკუპაციასთან ბრძოლაში, საქართველომ შეზღუდული „სუვერენიტეტით“ რესპუბლიკის სახით არსებობა გააგრძელა საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში. დღეს არსებული ქართული სახელმწიფო რესპუბლიკური მმართველობით ისტორიულად ეფუძნება საბჭოთა კავშირში შემავალი საქართველოს სსრ-ს, ანუ „მეორე რესპუბლიკის“ ფუნდამენტს, რომელიც თავის მხრივ ეფუძნება საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის, ანუ „პირველი რესპუბლიკის“ ბაზისს. მართალია ეს რესპუბლიკები ერთმანეთისაგან თვისობრივად აბსოლუტურად განსხვავებული ქვეყნებია, მაგრამ მათ ერთმანეთის არსებობას საბაზისო საფუძველი ჩაუყარეს. ამის ერთგვარ დასაბუთებას წარმოადგენს 1991 წლის 9 აპრილს მიღებული საქართველოს დამოუკიდებლობის დეკლარაცია, რომელიც სამართლებრივად, 1991 წლის 31 მარტის რეფერენდუმის საფუძველზე ეფუძნება 1918 წლის 26 მაისის დამოუკიდებლობის დეკლარაციას.
წყაროები
Stevenson (1988): David Stevenson, The First World War and International Politics,1988;
Wilde (2020): Robert Wilde, The Countries Involved in World War I, https://www.thoughtco.com/countries-involved-in-world-war-1-1222074
Kochler (2006): The Use of Force in International Relations: Challenges to Collective Security, Edited by Hans Kochler, Vienna, 2006.
