The Historical Reality of Abkhazia and the Ethnocentrist Historiography of the Abkhaz

Sokhumi State University

Authors

  • Salome Bakhia-Okrushvili Ivane Javakhishvili Tbilisi State University Ivane Javakhishvili Institute of History and Ethnology

DOI:

https://doi.org/10.52340/sou.2023.21.02

Keywords:

Abkhazians, Historical Reality, Ethnocentrist Historiography

Abstract

Historical sources confirm that from the 6th century BCE to the 2nd century CE (until 131 AD), the territory of Colchis and the whole of present-day Abkhazia was inhabited exclusively by Kartvelian (Georgian) populations.

In the 2nd to 5th centuries CE, discrete groups of ethnically undefined, nomadic peoples migrated from the North Caucasus to western Georgia. Their language was unknown. By the 7th century, both waves of settlers had easily and naturally assimilated with the more advanced, Christian Kartvelian population. They converted to Christianity and were referred to by Georgians as “Abkhazians,” a name given to these previously unnamed groups.

         According to sources, in the 16th century, ethnically distinct groups of Jikhs and Abazas, characterized by piratical practices, migrated from the North Caucasus. These semi-nomadic groups raided the native Georgian population, kidnapped people, and killed those who resisted. Young people, women, and children were sold on Ottoman ships across the Black Sea. These settlers appropriated the ethnonym “Abkhaz” from the earlier, 2nd–5th century waves—again, with the help of Georgians. The modern Abkhaz people were formed between the 16th and 18th centuries and have no ethnic or historical connection with the Abkhaz of the 2nd–5th centuries CE.

       During the Soviet era, contemporary Abkhaz authors began falsifying historical facts. Without reliable sources, they constructed fabricated oral histories and claimed ownership over Georgian ancestral lands.

References

ანთელავა (1988) ილია ანთელავა. XI-XIV სს. ქართული საისტორიო წყაროები, საქ. სსრ მეცნ. აკად., ისტორიის, არქეოლოგიისა და ეთნოგრაფიის ინსტიტუტი. თბილისი, 1988. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

ანჩაბაძე, ბოცვაძე, თოგოშვილი, ცინცაძე (1969) ზურაბ ანჩაბაძე, თეიმურაზ ბოცვაძე, გიორგი თოგოშვილი, მარინე ცინცაძე, ჩრდილო კავკასიის ხალხთა ისტორიის ნარკვევები, ნაკვეთი, I. თბილისი, 1969. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

არიანე... (1961) ფლავიუს არიანე. მოგზაურობა შავი ზღვის გარშემო, ნათელა კეჭაყმაძის გამოცემა, თბილისი, 1961. საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის გამომცემლობა;

ახალაძე (2005) ლია ახალაძე, აფხაზეთის ეპიგრაფიკა, როგორც ისტორიული წყარო, I, ლაპიდარული და ფრესკული წარწერები, თბილისი, 2005. გამომცემლობა ლეგა;

ბერძენიშვილი (1990) ნიკო ბერძენიშვილი, საქართველოს ისტორიის საკითხები, თბილისი, 1990. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

გამახარია (2018) ჯემალ გამახარია, ლია ახალაძე, დაზმირ ჯოჯუა, აფხაზეთის (საქართველოს) ისტორიის საკითხები, თბილისი, 2018. გამომცემლობა „მერიდიანი“;

გოგაძე (1982) ელგუჯა გოგაძე. კოლხეთის ბრინჯაოს და ადრეული რკინის ხანის ნამოსახლართა კულტურა, თბილისი, 1982. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

დოლიძე (1970) ისიდორე დოლიძე. ქართული სამართლის ძეგლები, III. თბილისი, 1970. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

თოფჩიშვილი (1997) როლანდ თოფჩიშვილი, როდის წარმოიქმნა ქართული გვარ-სახლები, თბილისი, 1997;

ინაძე (1960) მერი ინაძე, ანტიკური ხანის შავი ზღვის ჩრდილო-აღმოსავლეთ სანაპიროს მოსახლეობის ეთნიკური შემადგენლობის საკითხებისთვის, საზ. მეც. განყ. „მოამბე“, 1960, N2.

ინაძე (1986) მერი ინაძე. სატაძრო ცენტრები ძველ კოლხეთში, „მაცნე“, ისტორიის სერია, N4, 1986.

ინაძე (2009) მერი ინაძე, ძველი კოლხეთის ისტორიის საკითხები, თბილისი. 2009. გამომცემლობა „არტანუჯი“;

საბანისძე (1981) იოანე საბანისძე, ჰაბოს წამება, ქართული პროზა, წ. I, თბილისი, 1981;

ლამბერტი (1991) დონ არქანჯელო ლამბერტი, სამეგრელოს აღწერა, თბილისი 1991; გამომცემლობა „აიეტი“;

ლომოური (1968) ნოდარ ლომოური, ეგრისის სამეფოს ისტორია, წარმოქმნიდან ახ. წ. V ს. ბოლომდე. თბილისი, 1968. თბილისი, თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა;

ლომოური (1963) ნოდარ ლომოური. ბერძენი ლოლოგრაფოსების ცნობები საქართველოს, მასალების კავკასიის ისტორიისთვის, ნაკვეთი 35. 1963.

ლორთქიფანიძე (1973) მარიამ ლორთქიფანიძე, ახალი ფეოდალური სამთავროების წარმოქმნა, ტ. II, თბილისი 1973;

მიქელაძე (1974) თეიმურაზ მიქელაძე, ძიებანი კოლხეთისა და სამხრეთ-აღმოსავლეთი შავიზღვისპირეთის უძველესი მოსახლეობის ისტორიიდან, თბილისი 1974. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

მუსხელიშვილი (1980) დავით მუსხელიშილი, საქართველოს ისტორიული გეოგრაფიის ძირითადი საკითხები, II, თბილისი, 1980. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

სილოგავა (1980) ქართული წარწერების კორპუსი, ლაპიდარული წარწერები: ტომი II. დასავლეთ საქართველოს წარწერები: IX-XIII სს. ნაკვეთი I. 1980. თბილისი, გამომცემლობა „მეცნიერება“;

ყაუხჩიშვილი (1953) ძველი ბერძენი მწერლების ცნობები საქართველოს შესახებ ს. ყაუხჩიშვილი, 1953;

ყაუხჩიშვილი (1976) თინათინ ყაუხჩიშვილი, საქართველოს ისტორიის ძველი ბერძნული წყაროები, თბილისი, 1976. თბილისის უნივერსიტეტის გამომცემლობა;

ჯავახიშვილი (1986) ივ. ჯავახიშვილი, თხზულებანი თორმეტ ტომად, ტ. V, თბილისი 1986. გამომცემლობა „მეცნიერება“;

Анчабадзе (1959) Анчабадзе З. В., Из истории средневековой Абхазии (VI - XVIII вв), Сухуми, 1959. Издательство «Алашара»;

Аджинджал (1969) Аджинджал И.А., Из Этнографии Абхазии, Сухуми, 1969. Издательство «Алашара»;

Бжания (1962) Бжания И.Н. Из истории хозяйство Абхазов, Сухуми, 1969. Издательство «Алашара»;

Данилова (1984) Данилова Н., Абазины, Москва, 1984, Издательство Московского университета;

Джанашия (1955) Джанашия Б. П. Абхазская лексика виноградарства и виноделия, Сухуми 1955. სოხუმის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამოცემა;

Инал-ипа (2002) Инал-ипа Ш. Д. Антропонимия абхазов, Сухуми, 2002. Издательство «Алашара»;

Инал-ипа (2002) Инал-ипа Ш. Д. Антропонимия абхазов, Майкоп: ГУРИПП "Адыгея", 2002;

Лавров (1955) Лавров Л.И. Адыги в раннем средневековье, "Сборник статей по истории Кабарды", вып. I, Нальчик, 1955;

Латышев (1904) Латышев В.В., Известия древних писателей греческих и ла¬ти-нских, т. I, Латинские писатели, вып. IV, СПБ, 1904;

Словарь, (1988) Словарь иностранных слов, Москва.,1988,Издательство: Рус. язык;

Торнау (1930) Торнау Ф.Ф., Воспоминание Кавказского офицера, Москва, 1930;

Чанба (1986) Чанба Р. Земледелие да скотоводство у абхазов, Тбилиси, 1986;

История... (1988) История народов северного Кавказа с древнейших времен до конца XVII века, Москва1988. Наука.

Published

2025-09-02

Issue

Section

History, Archeology, Ethnology