სურვილის მნიშვნელობა სისხლისსამართლებრივი და კრიმინოლოგიური თვალსაზრისით
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2022.20.21საკვანძო სიტყვები:
სურვილი, კანონმდებლობა, ცოდნა, სისხლისსამართლებრივი, კრიმინოლოგიურიანოტაცია
შესაძლებელია სხვადასხვა ადგილი მიუჩინოს სურვილს დანაშაულებრივ ქმედებაში დანაშაულის სხვადასხვა მოძღვრებამ და ზოგიერთ ქვეყანაში მის შესაბამისად მიღებულმა კანონმდებლობამ. ასევე განსხვავებულად შეაფასოს მისი მნიშვნელობაც. შეიცვალოს სურვილის ადგილი და როლი დანაშაულის ცნებაში. ყველაფერი სურვილით იწყება. თუ არ არსებობს სურვილი, მაშინ არც მისი შესაბამისი ქმედების ჩადენა ხდება. არ მოხდება ქმედების ჩადენა, არც მისი შეფასების აუცილებლობა იარსებებს. თუ ვამბობთ, რომ თანამედროვე სისხლის სამართალი არის ქმედების სისხლის სამართალი, მაშინ ისიც უნდა დავამატოთ, რომ სისხლის სამართლისათვის მნიშვნელოვანია არა ნებისმიერი ქმედება, არამედ ადამიანის ნებით (სურვილით) წარმართული ქმედება. მხოლოდ ასეთი ქმედება შეიძლება გახდეს სისხლისსამართლებრივი შეფასების საგანი და უარყოფითად შეფასდეს, გაიკიცხოს. ადამიანს ვერ გავკიცხავთ ისეთი ქმედებისათვის, რომელიც მისი ნებით, სურვილით არ ჩაუდენია.
მხოლოდ ცოდნაზე ან მხოლოდ სურვილზე დაფუძნებული ქმედება ვერ გამოიწვევს სრულფასოვანი პასუხისმგებლობის საფუძველს. ქმედების ჩადენის დროს უნდა არსებობდეს როგორც მისი ჩადენის სურვილი, ისე მისი გონებრივი გაცნობიერება (ცოდნა). მხოლოდ ასეთი ქმედებისათვის შეიძლება მოვთხოვოთ მის ჩამდენს პასუხისმგებლობა.
სათანადო სურვილისა და ცოდნის გარეშე ჩადენილი ქმედება ვერ იქნება სრულფასოვანი ადამიანურ-ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით და შესაბამისად ვერც უარყოფით შეფასებას დაიმსახურებს სამართლებრივ-ნორმატიული თვალსაზრისით.
წყაროები
ავტორთა კოლექტივი (2018). სისხლის სამართლი. სახელმძღვანელო. ზოგადი ნაწილი. მესამე გამოცემა. რედ. გურამ ნაჭყებია, ნონა თოდუა ; ავტორთა კოლექტივი: გ. ტყეშელაშვილი, მ. ლეკვეიშვილი, გ. ნაჭყებია, ნ. თოდუა, ქ. მჭედლიშვილი-ჰედრიხი, გ. მამულაშვილი, მ. ივანიძე, ი. ხერხეულიძე, გამომცემლობა „მერიდიანი“, თბილისი;
გამყრელიძე (1998). ოთარ გამყრელიძე. გერმანული სისხლის სამართლის ზეგავლენა ქართულ სისხლის სამართალზე, წიგნში ,,ბრძოლა სამართლებრივი სახელმწიფოსათვის“. თბილისი;
მაღლაკელიძე (2013). ლ. მაღლაკელიძე. განზრახვა და მართლწინააღმდეგობის შეგნება ქართული და გერმანული სისხლის სამართლის მიხედვით, (შედარებით-სისხლისსამართლებრივი ანალიზი). თბილისი;
ნაჭყებია (2011). გ. ნაჭყებია. სისხლის სამართლის ზოგადი ნაწილი (სახელმძღვანელო). თბილისი;
საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი, 2009.
ტურავა (2011). მერაბ ტურავა. სისხლის სამართალი. ზოგადი ნაწილი. დანაშაულის მოძღვრება. თბილისი;
ფუტკარაძე (2019). ედიშერ ფუტკარაძე. ადამიანის უფლების დაცვა სისხლის სამართალში მისი სამართლებრივ სიკეთედ გამოცხადების თვალსაზრისით. ნაწილი II. ჟურნალი ,,ცხოვრება და კანონი“, 2019, №2 (46);
Phutkaradze (2018). Edisher Phutkaradze. Die Abgrenzung des Eventualvorsatzs von der bewussten Fahrlaessigkeit und Irrtuemer im Strafrecht. Ankara.
