„ბნელი ტრიადის“ კითხვარის ადაპტაცია
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2022.20.25საკვანძო სიტყვები:
„ბნელი ტრიადის“ შემოკლებული კითხვარი, მაკიაველიზმი, ნარცისიზმი, ფსიქოპათია, ფსიქომეტრული მახასიათებლებიანოტაცია
წარმოდგენილია „ბნელი ტრიადის“ შემოკლებული კითხვარის (Short Dark Triad – SD3, Jones, Paulhus, 2014) ადაპტაციის შედეგები ქართველი ახალგაზრდების შერჩევაზე. „ბნელი ტრიადა“ აერთიანებს სამ ნეგატიურ ნიშანს – მაკიაველიზმს, არაკლინიკურ ნარცისიზმსა და ფსიქოპათიას, რომლებიც გავლენას ახდენს „მე“-კონცეფციის ჩამოყალიბებაზე, პიროვნებათშორის ურთიერთობათა დინამიკასა და კარიერულ წინსვლაზე. ამ სამი ნიშნის ერთიან კომპლექსად განხილვის იდეა კანადელ მკვლევარებს, Paulhus და Williams (2002), ეკუთვნის. „ბნელი ტრიადის“ ნიშნების გამოვლინება მსგავსია, თუმცა თითოეულს სპეციფიკური წილი შეაქვს ასოციალურ ქცევაში.
კვლევაში მონაწილეობა 464 პირმა მიიღო, საშუალო ასაკი 21.4±6.2. ნაჩვენებია, რომ კითხვარის ქართული ვერსიის სტრუქტურა ემთხვევა, ძირითადად, ორიგინალური კითხვარის სტრუქტურას. მაკიაველიზმის, ნარცისიზმისა და ფსიქოპათიის სკალების შიდა შეთანხმებულობა აღემატება 0.7-ს. „ბნელი ტრიადის“ ნიშნებს შორის კორელაცია 0.30-0.43 ფარგლებშია, რაც შეესაბამება სხვა მკვლევართა შედეგებს. პიროვნულ დისპოზიციურ ნიშნებთან („დიდი ხუთეული“) შეპირისპირებისას დადასტურდა თეორიულად მოსალოდნელი კავშირები: უარყოფითი კორელაცია სამივე სკალისა (მაკიაველიზმი, ნარცისიზმი, ფსიქოპათია) კეთილგანწყობასთან, ფსიქოპათიისა კეთილსინდისიერებასთან, აგრეთვე დადებითი კორელაცია ნარცისიზმსა და ექსტრავერსიას, ახალი გამოცდილებისადმი გახსნილობას შორის. კითხვარის საკმაოდ კარგი ფსიქომეტრული მაჩვენებლებიდან გამომდინარე, შემუშავებული ქართული ვერსია შეიძლება მიჩნეულ იქნეს სანდო და ვალიდურ ფსიქოდიაგნოსტურ ინსტრუმენტად. მისი გამოყენება შეიძლება როგორც კვლევითი, ისე ფსიქოლოგიური კონსულტირების მიზნებისათვის.
წყაროები
Atari, M., & Chegeni, R. (2016). Assessment of dark personalities in Iran: Psychometric evaluation of the Farsi translation of the Short Dark Triad (SD3-F). Personality and Individual Differences, 102, , 111–117.
Copková, R., & Šafár, L. (2021). Psychometric Properties of the Slovak Version of Short Dark Triad. Eur. J. Investig. Health Psychol. Educ., 11 , 649–666.
Czarna, A. Z., Jonason, P. K., Dufner, M., & Kossowska, M. (2016). The Dirty Dozen scale: Validation of a polish version and extension of the nomological net. Frontiers in Psychology, 7, 455.
Furnham, A., Richards, S., & Paulhus, D. (2013). The Dark Triad of Personality: A 10 Year Review. Soc. Pers. Psychol. Compass, 7, 199–216.
Gamache, D., Savard, C., & Maheux-Caron, V. (2018). French adaptation of the Short Dark Triad: Psychometric properties and a head-to-head comparison with the Dirty Dozen. Personality and Individual Differences, 122, 164–170.
Gamache, D., Savard, C., & Maheux-Caron, V. (2014). French adaptation of the short dark triad: Psychometric properties and a head-to-head comparison with the dirty dozen. Personality and Individual Differences, 122 , 164–170.
Gosling, S. D., Rentfrow, P. J., & Swann, W. B. (2003). A Very Brief Measure of the Big Five Personality Domains. Journal of Research in Personality, 37, 504-528.
Hodson, G., Book, A., Visser, B. A., Volk, A. A., Ashton, M. C., & Lee, K. (2018). Is the Dark Triad common factor distinct from low Honesty-Humility? . Journal of Research in Personality, 73, , 123–129.
Jakobwitz, S., & Egan, V. (2006). The dark triad and normal personality traits. Pers. Individ. Differ., 40, 331–339.
Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The dirty dozen: a concise measure of the dark triad. Psychological Assessment, 22(2), 420–432.
Jonason, P. K., & Webster, G. D. (2010). The Dirty Dozen: A concise measure of the Dark Triad. . Psychological Assessment, 22, 420-432.
Jonason, P. K., Baughman, H. M., Carter, G. L., & Parker, P. (2015). Dorian Gray without his portrait: Psychological, social, and physical health costs associated with the Dark Triad. Personality and Individual Differences, Volume 78 , 5-13.
Jonason, P., & Davis, M. (2018). A gender role view of the Dark Triad traits. . Pers. Individ. Differ.,125, 102–105.
Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2009). Machiavellianism. В R. H. Leary, & H. (Eds.), Handbook of individual differences in social behavior (стр. 93-108). New York: NY: Guilford.
Jones, D. N., & Paulhus, D. L. (2014). Introducing the short dark triad ( SD3): A brief measure of dark personality traits. Assessment, 21, 28–41.
Malesza, M., Ostaszewski, P., Büchner, S., & Kaczmarek, M. C. (2017). The Adaptation of the Short Dark Triad Personality Measure – Psychometric Properties of a German Sample. Current Psychology, 1040-50.
McHoskey, J. (1995). Narcissism and Machiavellianism. Psychological Reports, 77(3), 755–759.
McHoskey, Worzel, & Szyarto (1998). Machiavellianism and psychopathy. Journal of Personality and Social Psychology, 74(1), 192–210.
Mejzlíková, T., Preiss, M., Malináková, J., Raisová, M., & Bolceková, E. (2018). Cesk ˇ á validizaˇcní studie škály Krátká temná trojice (Short Dark Triad, SD3). Appl. Psychol., 3, 255–270.
Muris, P., Meesters, C., & Timmermans, A. (2014). Some youths have a gloomy side: Correlates of the dark triad personality traits in nonclinical adolescents. Child Psychiatry and Human Development, 44(5), 658–665.
Muris, P., Merckelbach, H., Otgaar, H., & Meijer, E. (2017). The malevolent side of human nature: A meta-analysis and critical review of the literature on the dark triad (narcissism, Machiavellianism, and psychopathy). Perspectives on Psychological Science, 12(2), 183-204.
Özsoy, E., Rauthmann, J. F., Jonason, P. K., & Ardıç, K. (2017). Reliability and validity of the Turkish versions of Dark Triad Dirty Dozen (DTDD-T), Short Dark Triad (SD3-T), and Single Item Narcissism Scale (SINS-T). Personality and Individual Differences, 117, 11-14.
Paulhus, D. L., & Williams, K. M. (2002). The Dark Triad of personality: narcissism, Machiavellianism, and psychopathy . Journal of Research in Personality, 36, 556-563.
Pineda, D., Sandín, B., & Muris, P. (2018). Psychometrics properties of the spanish version of two dark triad scales: The dirty dozen and the short dark triad. Current Psychology, 4, 11-22.
Ray, J. V., Hall, J., Rivera-Hudson, N., Poythress, N. G., Lilienfeld, S. O., & Morano, M. (2013). The relation between self-reported psychopathic traits and distorted response styles: A meta-analytic review. Personality disorders: disorders: Theory, Research, and Treatment, 4, 1–14.
Shimotsukasa, T., & Oshio, A. (2016). Development and validation of the Japanese version of the Short Dark Triad (SD3-J): Comparing with the Japanese version of the Dark Triad Dirty Dozen. Personality and Individual Differences,101, 514.
Szabó, Z., Czibor, A., Neve, J., Restás, P., Hadarics, M., Szíjjártó, L., Bereczkei, T. (2021). Development of the hungarian version of the short dark triad questionnaire (SD3-HU): psychometric properties and validity. Current Psychology.
Verschuere, B., Uzieblo, K., De Schryver, M., Douma, H., Onraedt, T., & Crombez, G. (2014). The inverse relation between psychopathy and faking good: Not response bias, but true variance in psychopathic personality. Journal of Forensic Psychiatry and Psychology, 25(6), 705–713.
Zeigler-Hill, V. E., & Marcus, D. K. (2016). The dark side of personality: Science and practice in social, personality, and clinical psychology.Washington: American Psychological Association.
Zhang, J., Ziegler, M., & Paulhus, D. L. (2020). Development and evaluation of the short Dark Triad–Chinese version (SD3-C). Current Psychology: A Journal for Diverse Perspectives on Diverse Psychological Issues, 39(4) , 1161–1171.
Zinbarg, R., Revelle, W., Yovel, I., & Li, W. (2005). Cronbach’s α, Revelle’s β, and McDonald’s ωH: Their relations with each other and two alternative conceptualizations of reliability. . Psychometrika, 70(1) , 123–133.
Корниенко & Дериш (2019). Психометрические характеристики «Коро ткого опросника Темной триады». Вестник Пермского университета. Филосо¬фия. Психология. Социология. Вып. 4, 525–538.
Егорова, М., Ситникова, М., & Паршикова, О. (2015). Адаптация Короткого
опросника Темной триады. Психологические исследования.Т.8,№ 43, 1-15.
