ადამიანის უფლების დაცვის ზოგიერთი სისხლის სამართლებრივი ასპექტი
DOI:
https://doi.org/10.52340/sou.2023.19.40საკვანძო სიტყვები:
ადამიანი, უფლებები, სისხლის სამართალი, დანაშაული, სამართლებრივი სიკეთე, სასამართლო პრაქტიკა, უფლებების დაცვაანოტაცია
ადამიანის უფლების აღიარება სახელმწიფოს კონსტიტუციით, საერთაშორისო დეკლარაციით განსაზღვრა და კონვენციით გაცხადება ძალზე მნიშვნელოვანია. მაგრამ არანაკლებ მნიშვნელოვანია ადამიანის უფლების სისხლისსამართლებრივი დაცვა. ამ თვალსაზრისით კი საინტერესოა სისხლის სამართლის დაცვის ფუნქციაზე მსჯელობა. მეცნიერებაში გაბატონებული მოსაზრებით სისხლის სამართალს აქვს დაცვის ფუნქცია. სახელმწიფოსა და საზოგადოების სამართლებრივ განვითარებაზეა დამოკიდებული ის თუ რამდენად ითვალისწინებს ადამიანის ამა თუ იმ უფლებას, როგორც სისხლისსამართლებრივად დაცულ უმნიშვნელოვანეს სამართლებრივ სიკეთეს (დანაშაულის ობიექტს). დანაშაულის ცნებასა და ნიშნებს უკავშირდება სამართლებრივი სიკეთისა თუ დანაშაულის ობიექტის, ასევე დანაშაულის ობიექტისა და საგნის (სამართლებრივი სიკეთე და ხელყოფის ობიექტი) და ქმედების ობიექტისა და ქმედების სუბიექტის საკითხი. ყველა ამ საკითხის აკადემიურად მართებულ გამოკვლევას და სისხლის სამართლის კანონმდებლობასა და სასამართლო პრაქტიკაში გამოყენებას გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს ადამიანის უფლების სისხლისსამართლებრივი დაცვისათვის.
წყაროები
ტურავა (2011): მერაბ ტურავა, სისხლის სამართალი, ზოგადი ნაწილი, დანაშაულის მოძღვრება, გამომცემლობა „მერიდიანი“, თბილისი;
ნაჭყებია (2016): გურამ ნაჭყებია ნაჭყებია, სისხლის სამართალი, ზოგადი ნაწილი, სახელმძღვანელო, მეორე გამოცემა, თბილისი, 2016.
ფუტკარაძე (2011): ედიშერ ფუტკარაძე, კორუფცია საქართველოში: კრიმინოლოგიური ანალიზი და სასამართლო პრაქტიკის კომენტარი / პროექტის ხელმძღვანელი: ოთარ გამყრელიძე; რედაქტორი: გიორგი ღლონტი. ავტორები: გ. ღლონტი, ი. ლაგვილავა, ზ. მარუაშვილი, ე. წიკლაური, ო. გამყრელიძე, თ. ებრალიძე, ე. ფუტკარაძე. სარედ. კოლ. : მ. მოსულიშვილი, გ. თორდია, მ. ბაძაღუა, ჯ. გახოკიძე. ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის თინათინ წერეთლის სახელმწიფოსა და სამართლის ინტიტუტი, თბილისი;
სისხლის სამართლის ზოგადი ნაწილი (2007): სისხლის სამართლის ზოგადი ნაწილი, სახელმძღვანელო, ავტორთა კოლექტივი, რედაქტორი გურამ ნაჭყებია, ირაკლი დვალიძე, გამომცემლობა „მერიდიანი“, თბილისი;
საქართველოს კონსტიტუცია 1995/2020: საქართველოს კონსტიტუცია, 24/08/1995. გამოქვეყნების თარიღი, 24/08/1995; ბოლო ცვლილება: 29/06/2020; ხელმისაწვდომია https://matsne.gov.ge/ka/document/view/-30346?publication=36
სისხლის სამართლის კოდექსი 1999/2022: საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსი. მიღების თარიღი: 22/07/1999; გამოქვეყნების თარიღი: 13/08/1999; ბოლო ცვლილება, 06/06/2022; ხელმისაწვდომია: https://matsne.gov.ge/ka/document/view/16426?publication=241 ბოლო ნახვა, 12/12/ 2021
ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია, 60 წლისთავი, სპეციალური გამოცემა, 1948-2008 ხელმისაწვდომია https://www.supremecourt.ge/files/upload-file/pdf/aqtebi3.pdf
ადამიანის უფლებათა და ძირითად თავისუფლებათა დაცვის კონვენცია და მისი დამატებითი ოქმები, ხელმისაწვდომია: http://www.sps.gov.ge/images/files/pdf/text_14182885780.pdf
Claus Roxin 2006: Claus Roxin, Strafrecht, Allgemeiner Teil, Band I, Grundlagen. Der Aufbau der Verbrechenslehre, 4. Auflage,Muenich, 2006.
